De Duitse federale overheid heeft 18 januari 2017 besloten om terugwinning van fosfaat uit rioolwaterzuiveringsinstallaties verplicht te stellen. Daarmee zet Duitsland vaart achter het verduurzamen van de fosfaatketen.

Meststof in landbouw

Het besluit wordt gefaseerd doorgevoerd. In eerste instantie moeten de grootste zuiveringsinstallaties binnen twaalf jaar voldoen aan de recyclingseis. Drie jaar later geldt die eis ook voor kleinere installaties. Momenteel verbrandt Duitsland twee derde van het communaal slib. Een derde heeft nog een bestemming als meststof in de landbouw. Deze laatste toepassing zal door het overheidsbesluit tot fosfaatrecycling nagenoeg komen te vervallen.

Monoverbranding

SNB-directeur Marcel Lefferts verwacht dat Duitsland de slibverwerkingscapaciteit snel een flinke impuls zal moeten geven. “Niet voor niets zijn daar nu al zo’n tien projecten voor de bouw van slibverbrandingsinstallaties in voorbereiding. Het gaat dan om monverbrandingsinstallaties, want alleen die slibverwerkingswijze maakt het mogelijk om aan de verplichting te voldoen om fosfaat terug te winnen uit slibas. Van de 52 slibverwerkingsinstallaties die momenteel in Duitsland operationeel zijn werken er 26 volgens het principe van monoverbranding”, aldus Lefferts.

Nederlandse slibverwerking

Hij voorziet dat de strengere fosfaatwetgeving ook gevolgen gaat hebben voor de Nederlandse slibverwerkingsmarkt. “Duidelijk is dat het Duitsland ernst is met strenge milieuwetgeving en dat die ontwikkelingen onomkeerbaar zijn. Nederland exporteert nu nog ruim 20% slib naar verwerkers in Duitsland. Die mogelijkheid komt te vervallen, want Duitsland krijgt de handen meer dan vol aan het verwerken van de eigen slibproductie. Want de mogelijkheid om slib als landbouwmest toe te passen valt grotendeels weg.”

Kunstmest uit fosfaat

De monoverbrandingsinstallatie van SNB op Moerdijk is in de jaren negentig gebouwd omdat destijds al in Nederland het verbod werd uitgevaardigd om nog langer slib als meststof uit te rijden op landbouwgrond. SNB gaat in 2018 slibverbrandingsas leveren aan de fosfaatfabriek die het bedrijf EcoPhos momenteel bouwt in Duinkerken. EcoPhos gaat daar kunstmest produceren op basis van fosfaat uit de slibas van SNB. Het wordt de eerste fabriek ter wereld die fosfaat op grootschalige, industriële wijze terugwint uit reststoffen.

Circulaire economie

Wereldwijd dreigt een tekort aan fosfaat, terwijl dit een onmisbare grondstof is voor de productie van voedsel. Fosfaat wordt geïmporteerd uit landen buiten Europa. Met de levering van slibas aan EcoPhos draagt SNB bij aan het beperken van de afhankelijkheid van import. Bovendien ondersteunt het op deze manier sluitend maken van de fosfaatketen via slibverbrandingsas de circulaire economie.