Energie- en hergebruikbedrijf HVC en slibverwerker SNB doen de komende maanden een proef met terugwinning van fosfaat uit verbrandingsas. Dit is de as die overblijft na thermische verwerking van zuiveringsslib in de slibverwerkingsinstallaties van SNB en HVC. Fosfaat is van belang voor de voedselvoorziening (kunstmest) en een grondstof waarvan de voorraden eindig zijn. Als de proef succesvol is, wordt een belangrijke stap gezet in het realiseren van de nieuwe fabriek en kan zo een bijdrage leveren in het verduurzamen en circulair maken van de afvalwater- en slibketen.

De proef maakt deel uit van een haalbaarheidsonderzoek naar de mogelijkheden voor het bouwen van een fabriek die de verbrandingsas van HVC en SNB kan verwerken tot fosforzuur. Voor de komende uitgebreide test wordt gebruikgemaakt van fosfaatterugwintechnologie van REMONDIS Aqua, internationaal specialist op het gebied van water en recycling. Eerder al deden SNB en HVC succesvol proeven op laboratoriumschaal met deze technologie. De technologie is gebaseerd op een nat-chemische techniek waarbij gebruik wordt gemaakt van verschillende zuren om het fosfaat in de verbrandingsas om te zetten in fosforzuur.

Significante hoeveelheid fosfaat in zuiveringsslib

Zuiveringsslib van biologische afvalwaterzuiveringen bevat een significante hoeveelheid fosfaat. Na verbranding van zuiveringsslib zijn deze fosfaten uit de verbrandingsas terug te winnen door uitloging met zuren. Fosfaat is een eindige grondstof die in een beperkt aantal landen, met name buiten Europa, wordt gewonnen in fosfaatmijnen. As uit zuiveringsslib bevat bijna net zoveel fosfaat als fosfaaterts.

Eerste fosfaatfabriek in zijn soort in Nederland

SNB en HVC onderzoeken gezamenlijk of de bouw haalbaar is van een fabriek die meer dan 80% van het fosfaat uit de verbrandingsas terugwint in de vorm van fosforzuur. Gedacht wordt aan een fosfaatfabriek die alle verbrandingsas van HVC en SNB, samen circa 60.000 ton per jaar, kan verwerken tot circa 12 miljoen kilo fosforzuur. Dit product kan onder meer worden toegepast voor het maken van kunstmest. Als de fabriek wordt gebouwd is het de eerste fosfaatfabriek in zijn soort in Nederland. Met de productie van fosforzuur levert deze fabriek een verbetering op van de Nederlandse fosfaatbalans met circa 30%. Dat wil zeggen dat 30% van het fosfaat dat nu verloren gaat met afval via zuiveringsslib straks wordt teruggewonnen voor hergebruik.

Gebruik primaire grondstoffen uitsparen

Naast fosforzuur kan de fabriek ook gips, ijzer-/aluminiumzouten en een resterende as-fractie produceren. Al deze producten kunnen worden hergebruikt. Het gips kan afgezet worden als bouwstof. De ijzer-/aluminiumzouten kunnen worden gebruikt op rioolwaterzuiveringen, waardoor inzet van primair gewonnen ijzer en aluminium wordt vermeden. Voor de afzet van de as-fractie wordt gedacht aan verschillende toepassing als vulstof in beton en asfalt om zo het gebruik van primaire grondstoffen uit te sparen.

Vervolgstappen

Als de proef succesvol is, wordt een belangrijke stap gezet in het realiseren van de nieuwe fabriek. Om te komen tot een definitieve realisatie zijn er nog tal van vervolgstappen met betrekking tot technische uitwerking en financiering nodig. Deze fabriek kan een belangrijke bijdrage leveren in het verder verduurzamen en circulair maken van de afvalwater- en slibketen.

Europese fosfaatproductie

Remondis, HVC en SNB werken nauw samen in het Phos4You–Interreg-programma waarbinnen diverse Europese spelers zoals waterschappen, slibeindverwerkers, kunstmestindustrie en onderzoeksinstellingen) werken naar het doel phosphate made in Europe.